Plastik İşlemci Hurdaları : Günümüzde teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte elektronik cihazların ömrü kısalmış ve buna paralel olarak elektronik atıkların hacmi artmıştır. Bilgisayarlar, özellikle de işlemciler, bu atık yığınlarının önemli bir parçasını oluşturur. Ancak herkesin gözü seramik ya da altın kaplı eski işlemcilerdeyken, plastik kaplamalı modern işlemciler genellikle geri dönüşüme uygun değerli parçalar olarak görülmez.
Plastik İşlemci Nedir?
Plastik işlemciler, adından da anlaşılacağı gibi dış yüzeyi plastik esaslı polimerlerle kaplanmış olan modern işlemci türleridir. Bu işlemciler, 2000’li yıllardan itibaren yaygınlaşıp, masaüstü ve dizüstü bilgisayarlarda sıkça kullanılmıştır.
Plastik İşlemcilerin Öne Çıkan Özellikleri:
- Plastik veya epoksi kaplama
- LGA ya da BGA tipi pin yapısı (genellikle altında bacak yoktur)
- Daha düşük altın içeriği
- Daha hafif ve kompakt yapı
Intel, AMD, VIA ve bazı ARM tabanlı çiplerde bu plastik kaplamaların kullanıldığı görülür.
Plastik İşlemciler Değersiz mi? Hayır!
Plastik işlemcilerin seramik türlerine göre daha az altın içerdiği doğrudur. Ancak bu, tamamen değersiz oldukları anlamına gelmez. Bilakis, büyük miktarlarda toplandığında bu işlemcilerden de kayda değer maden kazanımı mümkün olur.
Plastik İşlemcilerde Bulunan Değerli Metaller:
- Altın (Au): Bağlantı noktalarında, çekirdek içi yollar ve bazen bga altında
- Gümüş (Ag): İç iletken yollar
- Bakır (Cu): Çip ile ana kart arasında
- Kalay (Sn): BGA lehim bağlantılarında
Plastik İşlemci Hurdası Nasıl Tanınır?
- Görsel Yapı: Dış kaplaması yeşil , açık kahverengi , siyah plastik veya siyah epoksi şeklindedir.
- Alt Bağlantı: Genellikle LGA (pinless) veya BGA (çipçik) formunda olur.
- Etiketleme: Model numarası lazer baskı ile yazılıdır.
Plastik İşlemci Geri Dönüşümü Nasıl Yapılır?
1. Toplama ve Ayırım
Plastik işlemciler, diğer elektronik hurdalardan ayrılarak işlenmeye hazır hale getirilir.
2. Parçalama ve Ezme
Bu aşamada çipler öğütme makinelerinde küçük parçalara ayrılır.
3. Isı ve Kimyasal Ayırma
Epoksi plastikler yüksek sıcaklıkta ayrıştırılır. Ardından kimyasal yöntemlerle altın ve gümüş gibi değerli metaller ayrıştırılır.
4. Rafinasyon
Elde edilen metalleri saflığına kavuşturmak için rafinasyon uygulanır.
5. Geri Kazanım
Altın ve diğer metaller yeniden sanayide kullanılmak üzere işlenerek ekonomiye geri kazandırılır.
Plastik İşlemcilerden Ortalama Ne Kadar Altın Elde Edilir?
Plastik kaplamalı işlemcilerde altın miktarı, işlemcinin modeline ve yapısına göre değişmektedir. Genel olarak plastik işlemci hurdaları metal işlemci hurdaları na göre daha yüksek miktarda kıymetli maden içeriğine sahiptir. Fakat seramik işlemci hurdaları ve sarı göbekli işlemci hurdaları na göre daha düşük miktarda kıymetli maden ve nadir metal içeriği bulunmaktadır.
Bu miktarlar, binlerce işlemci toplandığında ciddi kazançlara dönüşebilir.
Plastik İşlemci Geri Dönüşümünün Avantajları
Ekonomik Katkı:
- Çöpe giden işlemcilerden maden kazanımı
- Hurda işlemci alım-satımından gelir elde etme
Çevresel Kazanç:
- İçerdiği plastiklerin ve metallerin doğru ayrıştırılmasıyla çevre kirliliği azaltılır
- Elektronik atıkların düzenli depolanması
Plastik İşlemciler Nerelerde Bulunur?
- 2005 sonrası masaüstü bilgisayarlar
- Eski dizüstü bilgisayar anakartları
- Güvenlik cihazları, sunucular ve router çipleri
- Elektronik hurda alım satım merkezleri
Geri Dönüşüme Uygun Plastik İşlemci Modelleri
- Intel: Pentium 4 öncesi işlemci hurdaları , 478 pinden önceki dönemler
- AMD: Athlon X2, Phenom, FX serisi öncesi nesil işlemci hurdaları , 462 ve daha önceki dönemler
- VIA: C3/C7 serileri , Pentium 4 yılları ve öncesi dönemler.
- Sun Microsystems: UltraSPARC plastik türler
Plastik İşlemci Hurdası Satarken Nelere Dikkat Edilmeli?
- Sayı ile mi kilo ile mi alınıyor? Tüm işlemci hurdaları kilo ile alınmaktadır.
- Altın oranını etkileyen model farklılıkları bulunduğu unutulmamalıdır.
- Test edilmemiş hurda parçaların içinde sağlam işlemci çıkabilir. sağlam olsa da plastik işlemci hurdaları artık hiçbir işleve sahip değildir.
Plastik İşlemci Geri Dönüşümü Yapan Kurumlar ve Lisanslar
Geri dönüşüme uygun tesisler şu lisanslara sahip olmalıdır:
- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan çevre izin belgesi
Bu belgeler, işlemin yasal ve güvenli yürütülmesini sağlar.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Plastik işlemcilerden neden altın çıkartılıyor?
Çünkü işlemciler, iletkenliği yüksek olan altını devre elemanlarında kullanır.
2. Plastik işlemciler değerli midir?
Adet bazında az değerlidir ancak toplu alındığında kazanç sağlar.
3. Nerede satabilirim?
Hurda alım firmaları, e-atık tesisleri ve koleksiyonerler
4. Evde kendim altın kazanabilir miyim?
Kimyasallar tehlikelidir, profesyonel destek şarttır.
Seramik ya da sarı kaplamalı işlemciler kadar dikkat çekmese de, plastik işlemci hurdaları elektronik geri dönüşüm dünyasında göz ardı edilmemesi gereken bir kaynaktır. Doğru ayrıştırma ve profesyonel geri dönüşüm teknikleriyle, hem çevreye fayda sağlanabilir hem de ekonomik kazanç elde edilebilir.
Unutmayın: Her eski parça, doğru işlendiğinde geleceğe dönüşebilir.
