Sıfır Atık İsrafın Önüne geçilmesi , dünya üzerinde sınırlı olan hammadde kaynaklarının daha verimli kullanılması, geri kazanımın teşvik edilmesi , yeniden üretim için harcanacak maliyetlerin düşürülmesi , atıkların atığın oluştuğu noktada doğru sınıflandırılması ve doğru geri dönüşüm prosedürlerine en kolay ve çevreci yöntemle ulaştırılmasını hedefleyen bir Toplumsal Atık Yönetimi Felsefesidir.
Sıfır Atık ideali ve projesinin başarısının artması ile ;
Kaynak kullanımınının azaltılması , atıkların biyolojik çöplere karışmadan yerinde ayrıştırılarak geri dönüşümünün yapılması ve ekonomik fayda sağlaması , toplam tüketimin azaltılarak giderlerin düşürülmesi , hammadde ihtiyaçlarının geri dönüşüm ile elde edilen hammadde ile karşılanarak doğal kaynakların korunması , geri kazanım ile elde edilen hammaddelerin üretimi için daha az enerji kullanılması ile enerji giderlerinin düşürülmesi ve tüketilmeyen enerji ile atık gaz salınımının azaltılması , Çevre kirliliğinin bilinçli toplu yaratılarak azaltılması en temel faydaları olarak gözlemlenmektedir.
Genel olarak atık türleri en üst başlıklar olarak incelendiğinde karşımıza gelen atık türleri aşağıdadır;
Ahşap Atık : doğal bitkisel malzemeler kullanılarak üretilen ve netice ürünün toplam ağırlığının en az %80 kısmının ahşaptan oluştuğu atıklardır. Örneğin mobilyalar masa sandalye ve tüm ahşap ürünler ahşap atıklardır. Geri dönüştürülmeleri ile ahşap hammaddeler ve kağıt grubu ürünler üretilebilmektedir ve geri kazanılamayan kısımlar yakıt olarak değerlendirilebilmektedir.
Atık Pil ve Aküler tehlikeli atıklardır ve içerdikleri tehlikeli kimyasallar bertaraf edildikten sonra kurşun bakır ve benzeri elementler hammaddeye dönüştürülerek ekonomik fayda sağlamaktadır.
Atık Bitkisel Yağ : Mutfak , Endüstriyel Gıda Üretimi , Hotel Restaurant veya Cafe gibi bitkisel yağların gıda amaçlı kullanımından sonra kullanım ömrünü tamamlayan yanık veya kullanılmış yağlar atık bitkisel yağlar olarak değerlendirilir ve bu atık yağlar biyolojik yakıt , endüstriyel yağlayıcı ve endüstriyel yakıt olarak değerlendirilmektedir.
Atık Cam : her çeşit ambalaj ve yapı camları atık cam olarak değerlendirilmektedir ve tekrar cam sanayinde hammadde olarak kullanılabilmektedir. Atık camların geri dönüşümü ile cam hammadde yapılması doğadan elde edilen kaynaklar üzerinden cam hammadde elde edilmesine göre en az 10 defa daha ekonomik ve çevrecidir.
Elektronik Atıklar : Kullanım ömrünü tamamlamış ve her çeşit elektrik enerjisi tüketen cihaz elektronik atık olarak değerlendirilmektedir ve Elektronik atıklar geri dönüştürülmediği takdirde dünya yüzeyinde 1000 yıl veya ortalama 15 nesil boyunca kirletici olarak yer alacaklardır. Oldukça yüksek ekonomik değerleri sayesinde önemli bir ekonomik fayda da sunan Elektronik atıkların geri dönüşümü son derece önemli bir kaynaktır.
Kağıt Atıklar : Bitkisel kaynaklardan veya endüstriyel kaynaklardan üretilmiş her çeşit kağıt ürününün kullanım ömrünü tamamlaması sonrasında geldiği durum kağıt atıklarıdır, bu atıkların geri dönüşümü ile kağıt , ambalaj ve yapı sanayi için hammadde üretilebilmektedir.
Kompozit Atıklar : Bir yada birkaç sınıf atığın fiziken ayrıştırılamaz şekilde birararada bulunduğu malzemeler kompozit atıklardır, bu atıklar özel endüstriyel sistemler veya kimyasal teknikler kullanılarak geri dönüşüm yapılmakta veya bertaraf edilmektedir.
Metal Atıklar : Element tablosuna göre metal sınıfında olan tüm elementler veya bu elementlerin bileşiklerinden oluşan her çeşit atık metal atık olarak değerlendirilmektedir ve metal atıkların geri kazanımı en önemli faydalardan biridir, geri kazanılabilen metal atıklar sayesinde elde edilen bakır demir aluminyum gibi elementlerin tekrar kullanılması ile dünya üzerinde yalnızca madencilik yolu ile elde edilebilen bu kaynakların korunmasında çok büyük fayda sağlamaktadır. Metal atıkların geri dönüşüm ile elde edilmesi madencilik yolu ile elde edilmesine göre 10 kat daha ekonomiktir ve 1 ton metal elementinin doğadan elde edilmesi için için en azından 100 ton su kirletilmesi ve yaklaşık 100 litre fosil yakıt kullanılması gerekmektedir, Geri kazanım ile elde edilmesi için gerekli su ve yakıt miktarı 10 kat daha azdır ve doğadaki kaynak yerine eldeki atığın değerlendirilmesi dünya kaynaklarının korunması için çok büyük önem taşımaktadır.
Organik Atık : Organik atıklar genel olarak evsel atıklar olarak değerlendirilmektedir , bitkisel ve hayvansal gıdalar ve bu gıdaların artıkları organik atıklar olarak değerlendirilmektedir, doğal gübre ve hayvan yemi üretimi için çok yüksek verimli kaynaklar olan organik atıklar bozuşmadan %50 oranında geri kazanıma ulaştırılabiliyor olsa dünya üzerinde tek bir hayvan bile aç kalmayacaktır.
Plastik Atıklar : Plastikler son 100 yılda dünyanın ve insanlığın ürettiği en pratik ama en tehlikeli atıklardır, dünya üzerinde her yıl milyarlarca ton plastik atık ortaya çıkmaktadır ve büyük kısmı geri kazanıma kazandırılamadan çöp sahalarında çözülmesi beklenerek dünyayı çaresizce kirletmeye devam etmektedir. Dünya üzerindeki plastik atıkların tamamı bir araya toplansa avustralya kıtası kadar bir plastik dağı yaratabilecek kadar büyük bir miktara ulaşmış durumdadır ve her yıl kişi başı 5 kg kadar plastik dünya üzerinde toprağa gömülerek veya açık havaya bırakılarak kaderine terk edilmektedir. Türüne göre 10 ila 1000 yıl arasında çözülme süresi olan plastiklerin geri kazanımı hem kirletici etkisinin önüne geçecektir, hemde su ve enerji kullanımını da 10 kat azaltacağı için çevresel faydası katlanacaktır.
Tekstil Atıkları : Tekstil sanayisi üretim artıkları veya kullanım dışı kalmış kıyafetlerin tamamı tekstil atıkları olarak değerlendirilmektedir ,yeniden tekstil hammaddesi olarak değerlendirilen ve geri kazanımı mümkün olan atıklardır.
Tıbbi Atıklar : her çeşit ilaç , serum , tıbbi ekipman , iğne , bandaj ve organik doku gibi tıbbi müdahaleler esnasında kullanılan veya ortaya çıkan veya kan serum idrar gibi insan kaynaklı kirleticilere bulaşmış tıbbi malzemelerin tamamı tıbbi atık olarak değerlendirilmektedir. Hiçbir şekilde geri kazanımı yapılmayan ve uygun kimyasal tedbirler alınarak bertarafı yapılan Tıbbi Atıklar gerekli özen gösterilmesi halinde hastalık yayması engellenen tehlikeli atıklar olarak karşımıza gelmektedir.
