Tehlikeli ve Tehlikesiz Atık ayrımı nasıl yapılır? Tehlikeli ve tehlikesiz atık ayrımı çevreye, insan sağlığına ve diğer canlılara zarar verme potansiyeline göre yapılır. Bu ayrım genel olarak ulusal ve uluslararası yasal düzenlemelere dayanmaktadır. Türkiye’de bu düzenlemeler Atık Yönetimi Yönetmeliği ve uluslararası alanda Basel Sözleşmesi gibi mevzuat çerçevesinde yapılmaktadır.
Tehlikeli Atıklar: Tehlikeli atıklar, fiziksel, kimyasal, biyolojik veya radyolojik özelliklerinden dolayı insan sağlığına, çevreye veya diğer canlılara zarar verme potansiyeli taşıyan atıklardır. Tehlikeli atık aşağıdaki özelliklere sahip olabilir:
Patlayıcı: Kolayca patlama riski vardır.
Yanıcı: Kolayca alev alabilir.
Oksitleyici: Diğer maddelerin yanmasını hızlandırabilir.
Zehirli: İnsanlara ve hayvanlara zehirli olabilir.
Aşındırıcı: Metallerle reaksiyona girerek çevreye zarar verebilir.
Çevre için tehlikeli: Su kaynaklarına, toprağa veya havaya zarar verebilir.
Bu tür atıklar genellikle sanayi, laboratuvar ve tıp merkezleri gibi tesislerden gelmektedir. Tehlikeli atıklara örnek olarak boya kalıntıları, asitler ve bazlar, ağır metaller, pestisitler, bazı tıbbi atıklar ve pil gibi malzemeler verilebilir.
Tehlikesiz Atıklar: Tehlikesiz atıklar, çevreye ve insan sağlığına doğrudan zarar verme potansiyeli olmayan atıklardır. Bu atıklar geri dönüştürülebilir veya doğrudan bertaraf edilebilir. Örnekler arasında kağıt, plastik, cam, organik atıklar (gıda atıkları gibi) sayılabilir.
Tehlikeli ve Tehlikesiz Atıkların Ayırımı
Bu ayrımı yaparken dikkate alınan bazı faktörler şunlardır:
Atığın İçeriği: Atığın kimyasal bileşimi, içerdiği maddelerin zehirli olup olmadığını belirler.
Atıkların Özellikleri: Atığın fiziksel ve kimyasal özellikleri (yanıcılık, patlayıcılık, radyoaktivite vb.) bu ayrımı belirler.
Mevzuat: Atıklar ulusal ve uluslararası mevzuattaki listelere göre tehlikeli ve tehlikesiz olarak sınıflandırılmaktadır. Örneğin Türkiye’de Atık Yönetimi Yönetmeliği’nde tehlikeli atıklar listelenmektedir.
Atık Analizi: Atıkların laboratuvar ortamında analiz edilmesiyle tehlikeli olup olmadığı kesin olarak belirlenir.
Sonuç olarak tehlikeli ve tehlikesiz atık ayrımı, atığın fiziksel ve kimyasal özelliklerine ve ilgili mevzuata göre yapılmaktadır.
Tehlikeli Atıkların uygun teknoloji ile tehlikesizleştirilmesi veya bertaraf edilmesi en makul ve çevreci çözüm olarak karşımıza gelmektedir. Tehlikesiz atıklar da yeniden değerlendirme aşamasında çok çeşitli kaynaklara dönüştürülebilmektedir , yeniden kullanım , geri dönüşüm , yakıta dönüştürme , herhangi bir sanayi girdisine dönüştürme veya yeni bir ürün için yan hammadde olarak kullanımı en uygun geri dönüşüm yolu olarak karşımıza gelmektedir.
